ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ - ΛΙΠΟΣ – ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ – ΧΥΜΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ – ΕΝΕΡΓΕΙΑ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ

ΛΙΠΟΣ - ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Ενώ οι γονείς μπορεί να ανησυχούν για τα αυξανόμενα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, πρέπει να φροντίζουν να λαμβάνουν αρκετά λιπαρά τα παιδιά τους, προτρέπει αμερικανική έρευνα.
Οι ανησυχίες για την ενδεχόμενη παχυσαρκία των παιδιών τους, προτρέπει μερικούς γονείς να περιορίζουν τα λιπαρά στη διατροφή των παιδιών. Ωστόσο η νέα έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό ‘Nutrition’, θεωρεί ότι οι συμβουλές αυτές είναι παραπλανητικές. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα παιδιά καίνε σημαντικά πιο πολύ λίπος σε σχέση με τους ενήλικες, σχετικά με τις θερμίδες που προσλαμβάνουν.
Όπως εκτιμούν, τα παιδιά χρειάζονται αυτό το λίπος για να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν.
Περίπου ένα τρίτο της ενέργειας που προσλαμβάνει το παιδί θα πρέπει να αποτελείται από λιπαρά, προτείνουν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια.
Όλοι οι συμμετέχοντες, 10 ενήλικες και 10 παιδιά, ακολούθησαν την ίδια διατροφή, στην έρευνα, η οποία προσαρμόστηκε στις θερμιδικές ανάγκες καθενός. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, καμία ομάδα δεν ακολουθούσε ενεργητικό τρόπο ζωής. Περνούσαν το χρόνο τους βλέποντας τηλεόραση, διαβάζοντας και πηγαίνοντας για αργό βάδισμα πότε- πότε.
Αν και τα παιδιά δεν έκαψαν συνολικά περισσότερο λίπος από τους ενήλικες, έκαψαν σημαντικά περισσότερο σε σχέση με την ποσότητα ενέργειας που χρησιμοποίησαν, παρά την καθιστική ζωή.
Όπως τονίζουν οι Βρετανοί διατροφολόγοι, το λίπος- κατά το δυνατόν -θα πρέπει να προέρχεται από ‘υγιεινές’ πηγές, όπως τα ιχθυέλαια, ενώ οι πατάτες θα πρέπει να μαγειρεύονται σε ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο.
Πολλά κορεσμένα λιπαρά στη διατροφή, όπως από κέικ, μπισκότα, πάστες και λιπαρά κρέατα θα πρέπει να αποφεύγονται, δήλωσε η Claire Williamson, του Βρετανικού Ιδρύματος Διατροφής.
Πηγές: ‘Nutrition’
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ-ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
Τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο της παιδικής διατροφής και παχυσαρκίας αποκτά μια επιπρόσθετη επικαιρότητα. Τι τρώνε τα παιδιά στο σχολείο, πόσο συχνά τρώνε fast-food, τι περιέχουν οι καντίνες; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που τίθενται προς απάντηση. Όμως μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους που οδηγεί στην παιδική παχυσαρκία είναι η διαφήμιση.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης έδειξαν ότι τα παιδιά που έχουν στο δωμάτιό τους τηλεόραση είναι περισσότερο παχύσαρκα από τα παιδιά που δεν έχουν. Η παρουσία της τηλεόρασης σχετίζεται τόσο με τα μειωμένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας όσο και με την επιρροή της διαφήμισης. Επίσης στην έρευνά τους που δημοσιεύεται σε πρόσφατο 'Journal of Pediatrics' τονίζεται ότι η απομάκρυνση της τηλεόρασης από το υπνοδωμάτιο μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης της παχυσαρκίας.
Είναι γνωστό πως για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος θα πρέπει τόσο το παιδί όσο και οι γονείς να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα αλλαγής της διατροφικής συμπεριφοράς. Η παράμετρος όμως που εξακολουθεί να αποτελεί το 'αγκάθι' στην υιοθέτηση σωστής διατροφικής συμπεριφοράς είναι η διαφήμιση. Πρόσφατη μάλιστα έρευνα από το πανεπιστήμιο Flinders University στην Αυστραλία έδειξε ότι σχεδόν το 80% των διαφημίσεων, που αφορούν τρόφιμα, κατά τις ώρες υψηλής παιδικής τηλεθέασης, προωθούν τροφές με πολύ χαμηλή θρεπτική αξία.
Έτσι το παιδί (πολύ συχνά υιοθετώντας γονική συμπεριφορά) επηρεαζόμενο από την καταλυτική δράση της διαφήμισης, καταναλώνει γρήγορες και εύκολες τροφές, γλυκά, παγωτά και γενικότερα τροφές πλούσιες σε κορεσμένα λίπη και ζάχαρη που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας.
Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι η διαφήμιση παιδικών προϊόντων και, κυρίως, τροφών εμπεριέχει μια 'αδικία'. Ο ενήλικας έχει την κρίση να επιλέξει ή να απορρίψει το διαφημιζόμενο προϊόν ή σωστότερα έχει την κρίση και τα φίλτρα για να αντισταθεί στο ελκυστικό και μερικές φορές 'παραπλανητικό' περιεχόμενο μιας διαφήμισης, το παιδί όμως;
Στην Αυστραλία δημιουργήθηκε μια κίνηση από 12 συλλόγους υγείας και καταναλωτικές οργανώσεις, με στόχο την προάσπιση της υγείας του παιδιού. Στην κίνηση αυτή, η οποία ονομάζεται CFAC (Coalition on Food Advertising to Children), ο Αυστραλιανός Σύλλογος Διαιτολόγων έχει αναλάβει την ενημέρωση του κοινού για θέματα παιδικής διατροφής.
Στην Ελλάδα, ο ρόλος της ενημέρωσης του κοινού για θέματα διατροφής ανήκει στον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων που κατά καιρούς έχει οργανώσει τόσο ημερίδες όσο και μεμονωμένες ομιλίες σε σχολεία με θέμα την Παιδική Διατροφή. Η δύναμη της διαφήμισης, ωστόσο, πολλές φορές ξεπερνά τέτοιου είδους προσπάθειες, γι’αυτό και κάθε άτομο από μόνο του θα πρέπει να διεκδικήσει το δικαίωμα της σωστής ενημέρωσης, γιατί ο Ενημερωμένος Καταναλωτής είναι ο Υγιής Καταναλωτής.
ΧΥΜΟΣ
Αντίθετα με ότι αποτελεί κοινή πεποίθηση, η κατανάλωση χυμού εκατό τοις εκατό δεν οδηγεί τα παιδιά σε παχυσαρκία, ή σε κίνδυνο για παχυσαρκία, όπως δείχνει νέα έρευνα.
Ο χυμός φρούτων παρέχει στον οργανισμό θρεπτικά συστατικά και, με μέτρια κατανάλωση, μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθήσει τα παιδιά να διατηρούν φυσιολογικό βάρος. Οι έρευνες έως τώρα είχαν μεικτά αποτελέσματα σχετικά με τους χυμούς 100 τοις εκατό και τη σχέση τους με τα θρεπτικά συστατικά και την παιδική παχυσαρκία.
Στην έρευνα οι επιστήμονες ανέλυσαν στοιχεία της κατανάλωσης χυμού 3.618 παιδιών ηλικίας 2 έως 11 ετών. Η επικεφαλής της έρευνας Dr. Theresa Nicklas, του Baylor College of Medicine του Χιούστον συνοψίζοντας τα ευρήματα δήλωσε ότι ο χυμός 100 τοις εκατό συμβάλλει σημαντικά στην πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από τα παιδιά και δεν σχετίζεται με το περιττό σωματικό βάρος.
Εκτός από τη δική της έρευνα τουλάχιστον άλλες 7 δεν αποκάλυψαν σχέση του χυμού με τα περιττά κιλά στα παιδιά. Ακόμα και μεταξύ των παιδιών που κατανάλωναν τις μεγαλύτερες ποσότητες, δεν φάνηκε να υπάρχει σχέση.
Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι η κατανάλωση χυμού δεν είναι υπερβολική στις ηλικίες 2 έως 11 ετών. Στην πραγματικότητα, 57% των παιδιών δεν κατανάλωναν καθόλου χυμό 100 τοις εκατό, ενώ η μέση καθημερινή κατανάλωση στους συμμετέχοντες ήταν μισό φλιτζάνι-ποσότητα σύμφωνη με τις συστάσεις της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας.
Αν και υπήρχαν λίγα παιδιά που κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες, η αυξημένη κατανάλωση δεν φάνηκε να σχετίζεται με το περιττό βάρος.
Τα παιδιά ηλικίας 2 έως 3 ετών, που έπιναν τις μεγαλύτερες ποσότητες χυμού είχαν σχεδόν τρεις φορές λιγότερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκα σε σχέση με τα παιδιά που δεν έπιναν καθόλου χυμούς.
Παράλληλα, η ερευνήτρια ανακάλυψε ότι τα παιδιά που έπιναν οποιαδήποτε ποσότητα χυμού 100 τοις εκατό έτρωγαν λιγότερα λιπαρά συνολικά, κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη. Είχαν επίσης μεγαλύτερη κατανάλωση θρεπτικών ουσιών όπως βιταμίνη C, ποτάσσιο, μαγνήσιο, σίδηρο και βιταμίνη B6. Έτρωγαν επίσης και περισσότερα φρούτα, όπως μήλα.
Η ερευνήτρια συμβουλεύει να μην ανησυχούν οι γονείς για την κατανάλωση χυμών από τα παιδιά τους αλλά να εξετάζουν το συνολικό αριθμό θερμίδων που προσλαμβάνουν αυτά και την πηγή προέλευσής τους καθώς και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητάς τους.


Η παιδική ηλικία (από 5 - 10 ετών) αποτελεί μία σημαντική φάση της ζωής του ανθρώπου, καθώς είναι η περίοδος όπου πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές στην ψυχοσωματική του ανάπτυξη και ωρίμανση. Το φαινόμενο της ανάπτυξης δεν αφορά φυσικά μόνο την αύξηση σε μέγεθος, αλλά και σε αλλαγές στη σύσταση και τη λειτουργία του σώματος. Αλλαγές οι οποίες στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ζωής παρουσιάζουν δύο πολύ σημαντικές χρονολογικές διαφοροποιήσεις.
Από την ηλικία των 5 έως 9 ετών ο οργανισμός βρίσκεται σε μία φάση σχετικής ύφεσης, καθώς μετά την πολύ έντονη και ταχύτατη αύξησή του κατά τη βρεφική ηλικία, ομαλοποιείται και επιβραδύνεται σχετικά αυτός ο ρυθμός, καθώς ο οργανισμός ολοκληρώνεται και προετοιμάζεται λειτουργικά για την περίοδο της έντονης προεφηβικής και εφηβικής αναπτυξιακής έξαρσης.
Από την ηλικία των 9 - 10, μπαίνουμε σε μία φάση εντονότερης ανάπτυξης, όπου πολλές φορές για ορισμένα παιδιά ξεκινούν ήδη προεφηβικές αναπτυξιακές διαδικασίες, οι οποίες συμπίπτουν με τη φάση της "προηβικής αναπτυξιακής έκρηξης". Στη φάση αυτή ο οργανισμός του παιδιού από το ναδίρ της ανάπτυξής του περνάει σταδιακά στο ζενίθ και προετοιμάζεται εντατικά για την περίοδο της ολοκληρωτικής του ψυχοσωματικής ωρίμανσης κατά την εφηβεία.
Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς, ότι παρά τους ήπιους ρυθμούς ανάπτυξης των πρώτων τουλάχιστον χρόνων αυτής της ηλικίας, η περίοδος αυτή είναι πολύ σημαντική για τη μετέπειτα πορεία και υγεία του οργανισμού. Αποτελεί τη φάση της διαμόρφωσης δεξιοτήτων και χαρακτηριστικών που επιτρέπουν στο παιδί τη διαμόρφωση προσωπικής ανεξαρτησίας και ατομικής κλίμακας αξιών. Κατά συνέπεια είναι απαραίτητη η εξασφάλιση όλων εκείνων των απαραίτητων συνθηκών και προϋποθέσεων που θα επιτρέψουν την ομαλή αυτή πορεία. Μία από της σημαντικότερες προϋποθέσεις είναι η επίτευξη σωστής και ισορροπημένης διατροφής και επάρκειας θρεπτικών συστατικών.
Διατροφικές απαιτήσεις
Οι διατροφικές απαιτήσεις των παιδιών αυτής της ηλικίας ποικίλουν ανάλογα με το ρυθμό ανάπτυξης, τη σύσταση σώματος, το επίπεδο φυσικής τους δραστηριότητας και όλους τους παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν τις βασικές τους ανάγκες. Κατά συνέπεια κάθε προσπάθεια για μία συνολική προσέγγιση του θέματος εμπεριέχει σαφώς τα στοιχεία της γενικότητας και της σχετικότητας, καθώς ο περαιτέρω χειρισμός της διατροφής ενός παιδιού αποτελεί μια κατεξοχήν εξατομικευμένη και λεπτή διαδικασία. Με δεδομένα τα παραπάνω θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι σε γενικές γραμμές μια ισορροπημένη διατροφή για ένα παιδί θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Ενέργεια
Οι ενεργειακές απαιτήσεις ενός παιδιού αυτής της ηλικίας θα πρέπει τουλάχιστον να καλύπτουν τις ελάχιστες ανάγκες του, οι οποίες εξαρτώνται από τη σύσταση του σώματός του, το βάρος, το ύψος και τη φυσική του δραστηριότητα. Η μέση ενεργειακή κατανάλωση για ανάπτυξη θα μπορούσε σε γενικές γραμμές να προσδιοριστεί σε:
• Παιδιά 4-6 ετών : 100-110 θερμίδες ανά κιλό σωματικού βάρους
• Παιδιά 7-10 ετών : 70-100 θερμίδες ανά κιλό σωματικού βάρους
(Σημειώνεται και πάλι ότι για παιδιά με έντονη φυσική δραστηριότητα οι παραπάνω τιμές θα πρέπει να είναι αυξημένες).
Πρωτεΐνη - Λίπος - Υδατάνθρακες
Οι πρωτεϊνικές απαιτήσεις των παιδιών περιλαμβάνουν εκείνων που απαιτούνται για τη διατήρηση των ιστών, τις αλλαγές στη σύσταση σώματος και τη σύνθεση νέων ιστών. Κατά συνέπεια οι πρωτεΐνες θα πρέπει να παρέχουν το 13%-15% των συνολικών ημερησίων προσλαμβανομένων θερμίδων από το παιδί. Δηλαδή αν θεωρήσει κανείς ικανοποιητική μία πρόσληψη της τάξης των 2000 θερμίδων, η πρόσληψη σε πρωτεΐνη θα πρέπει να κυμαίνεται στα 60 - 70 γρ. ημερησίως (όταν 1 κρέας, π.χ. μια μέτρια μπριζόλα 150 γρ. περιέχει 35 γρ. πρωτεΐνης.
Όσον αφορά την πρόσληψη υδατανθράκων αυτή θα πρέπει να είναι επαρκής για να παρέχει στον οργανισμό την απαιτούμενη ενέργεια για τη φυσιολογική του λειτουργία. Οι υδατάνθρακες θα πρέπει να καλύπτουν το 60% των συνολικών προσλαμβανομένων θερμίδων ημερησίως, δηλαδή κατά μέσο όρο 250 - 300 γρ. ημερησίως.
Η πρόσληψη λίπους δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 30 - 35% των συνολικών προσλαμβανομένων θερμίδων ημερησίως, δηλαδή τα 70 - 80 γρ. ημερησίως.
Μέταλλα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες
Η διατροφή των παιδιών θα πρέπει να είναι πλήρης σε μέταλλα, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Ιδιαιτέρως σημαντική για την ανάπτυξή τους είναι η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, ψευδαργύρου και σιδήρου.
Όσον αφορά το ασβέστιο είναι απαραίτητο για τη σωστή ανάπτυξη και δομή του σκελετού, των δοντιών κ.α. του παιδιού. Σημαντικές πηγές ασβεστίου αποτελούν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την ομαλή ανάπτυξη και σύνθεση των ιστών και όλων των συστημάτων του παιδιού. Διακυμάνσεις στα επίπεδά του στο αίμα μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες στην καθημερινή δράση και απόδοση του οργανισμού. Σημαντικές πηγές αποτελούν το κρέας και τα προϊόντα του, καθώς επίσης και τα δημητριακά, σε λιγότερο απορροφήσιμη μορφή.
Ο σίδηρος αποτελεί ένα βασικότατο συστατικό για την ομαλή ανάπτυξη, το οποίο όμως παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συχνότητα ανεπάρκειας ανάμεσα στα θρεπτικά συστατικά κατά την παιδική ηλικία. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η επαρκής πρόσληψη τροφών που περιέχουν σίδηρο, όπως το κρέας, το γάλα, το αυγό κυρίως, και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, όσπρια όπως οι φακές δευτερευόντως.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Όλες οι συστάσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω θα μπορούσαν συμπερασματικά να μορφοποιηθούν και να μεταφραστούν σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο για το παιδί που θα περιλαμβάνει:
• Τουλάχιστον 8 - 10 μερίδες δημητριακών, ψωμιού, ζυμαρικών ημερησίως ( 1μερίδα = 1 μικρή φέτα ψωμί, ½ φλιτζάνι μακαρόνια ή ρύζι, ½ φλιτζάνι δημητριακά πρωινού κ.α.)
• Τουλάχιστον 3 - 4 φρούτα ημερησίως
• Τουλάχιστον 5 μερίδες λαχανικών, δηλαδή 1 σαλάτα σε κάθε κυρίως γεύμα ημερησίως
• Τουλάχιστον 3 - 4 μερίδες γαλακτοκομικών ( 1 μερίδα γαλακτοκομικών = 1 ποτήρι γάλα, 1 γιαούρτι)
• Τουλάχιστον 3 μερίδες κρέατος ημερησίως ( 1 μερίδα = 100 γρ κρέας, 1 μεγάλο κομμάτι τυρί 100γρ.)
• Να προτιμάται ελαιόλαδο στο μαγείρεμα και στο φαγητό
• Να ξεκινάει πάντα η ημέρα με ένα πλήρες πρωινό γεύμα
Ο ρόλος των γονέων
Η αλήθεια είναι ότι οι γονείς καθορίζουν τα πράγματα σε σχέση με τη διατροφή των παιδιών. Ο ρόλος τους δεν είναι μόνο σημαντικός, αλλά έχει αποφασιστική σημασία για την εξέλιξη της ζωής του παιδιού. Ιδιαίτερα αυτοί που έχουν παιδιά παχύσαρκα θα πρέπει να απευθύνονται σε ομάδα ειδικών – παιδιάτρου, διαιτολόγου και ψυχολόγου. Τα ίδια τα παιδιά δεν είναι σε θέση να ξέρουν ‘ποιο είναι το σωστό’. Οι γονείς θα τα καθοδηγήσουν, μιας και αποτελούν πρότυπα γι αυτά. Τα λάθη συνήθως ξεκινούν από τη μικρή ηλικία και τα συνηθέστερα είναι τα εξής:
• Η μαμά μόλις ακούσει κλάμα νομίζει ότι το παιδί πεινάει. Όταν αυτό γίνεται συστηματικά, το παιδί τείνει να πιστέψει ότι όταν δεν αισθάνεται καλά, το φαγητό είναι αυτό που θα του λύσει το πρόβλημα.
• Υπάρχουν φορές που το παιδί αρνείται να φάει το κυρίως γεύμα. Στις περιπτώσεις αυτές, οι γονείς φοβούνται και πέφτουν στην παγίδα να του φτιάξουν κάτι πιο γευστικό, λιγότερο υγιεινό και με περισσότερες θερμίδες, προκειμένου να μη μείνει νηστικό. Αυτό βέβαια καταγράφεται από το παιδί και στη συνέχεια ακολουθείται ως τακτική.
• Οι γονείς συχνά ασκούν πίεση στα παιδιά να τελειώνουν το φαγητό που υπάρχει στο πιάτο τους – και συνήθως μιλάμε για μεγάλη ποσότητα – από φόβο μήπως δεν αναπτυχθούν σωστά. Δημιουργείται λοιπόν μια αποστροφή στο παιδί για το τρόφιμο που πιέζεται να καταναλώσει και έτσι δύσκολα το επιθυμεί από μόνο του.
• Άλλο ένα μεγάλο λάθος γίνεται από τους γονείς που χρησιμοποιούν το φαγητό ως μέσο τιμωρίας ή επιβράβευσης. Τα παιδιά δεν πρέπει να συνδέσουν το φαγητό με την αγάπη, την ασφάλεια ή την επιβράβευση. Αντίστοιχα, δεν πρέπει να ικανοποιούμε κάθε τους επιθυμία για λιχουδιές.
Σημαντικές οδηγίες
• Να μαγειρεύουμε στο σπίτι και να αφήνουμε τα παιδιά να συμμετέχουν στη διαδικασία του μαγειρέματος
• Οι μερίδες που σερβίρουμε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του παιδιού και όχι σε αυτές που εμείς φανταζόμαστε
• Το παιδί θα πρέπει να τρώει όταν πραγματικά πεινάει. Δεν χάθηκε ο κόσμος, αν αφήσει το πιάτο του μισογεμάτο. Το αδειάζει αργότερα που θα πεινάσει. Μέχρι τότε η λύση δεν πρέπει να είναι το εύκολο σνακ
• Να προτρέπουμε τα παιδιά να επιλέγουν τρόφιμα χαμηλά σε λίπος και ζάχαρη και να εξοικειωθούν με τις υγιεινές τροφές
• Να τα μάθουμε να τρώνε αργά και με παύσεις. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει οικογενειακή, ευχάριστη ατμόσφαιρα στο τραπέζι
• Να τους δίνουμε ανάμεσα στα γεύματα τροφές χαμηλές σε θερμίδες, όπως γιαούρτι, φρούτα και λαχανικά
• Να περιορίζουμε τις εξόδους των παιδιών σε fast-food, χωρίς να τις απαγορεύουμε τελείως, γιατί είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει αντίδραση
• Να εκπαιδεύσουμε το παιδί ώστε να μη συνηθίσει να συνδυάζει κάποιο χόμπι ή δραστηριότητα με το φαγητό. Η διασκέδαση δεν πάει ‘πακέτο’ με κάποιο γεύμα
• Να περιορίσουμε τις ώρες που το παιδί παρακολουθεί τηλεόραση ή παίζει παιχνίδια στον υπολογιστή. Να ενθαρρύνουμε τη φυσική του δραστηριότητα, που δε βοηθάει μόνο στον έλεγχο του βάρους του, αλλά και στην καλή ψυχική του κατάσταση. Και φυσικά, όταν μιλάμε για άσκηση, δεν αναφερόμαστε στη γυμναστική των ενηλίκων. Ένα παιδί (και ειδικά ένα παχύσαρκο παιδί) πρέπει να αθλείται και να περνάει συγχρόνως ευχάριστα, να διασκεδάζει
• Έχει παρατηρηθεί ότι πολλές φορές το παιδί προσπαθεί να καλύψει τις συναισθηματικές του ανάγκες με το φαγητό. Αν έχετε διαπιστώσει κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητο να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχολόγου.
• Καλό είναι, επίσης, να αποφεύγονται οι αυτοσχέδιες δίαιτες και να ζητηθεί η συμβουλή ενός διαιτολόγου που θα ασχοληθεί επιστημονικά με τη διατροφή του παιδιού. Σε καμία περίπτωση δε μιλάμε για δίαιτα, αφού ο ειδικός ξεκινά τη θεραπεία με πρωταρχικό στόχο την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του βάρους του παιδιού. Η διαδικασία της μελέτης και της σταθεροποίησης της διατροφής του παιδιού προηγείται του αδυνατίσματος.
ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΠΑΙΔΙΚΗ
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συνδέσει τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης με την μέση ηλικία και το γήρας, όπου η ουσία αυτή αποτελεί παράγοντα κινδύνου εμφάνισης καρδιοπαθειών. Ωστόσο, πρόκειται για πρόβλημα το οποίο μπορεί να απασχολεί και πολύ νεαρές ηλικίες: παιδιά και εφήβους. Οι επιστημονικές εργασίες οι οποίες συνδέουν τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο πλάσμα παιδιών με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπαθειών σε μεγαλύτερη ηλικία πληθαίνουν συνεχώς και ωθούν τους ειδικούς να συστήσουν μέτρα πρόληψης (παρατίθενται).
Η χοληστερόλη αποτελεί ένα από τα χρησιμότερα μόρια του ανθρωπίνου οργανισμού: χωρίς αυτή δεν θα μπορούσαν να σχηματιστούν οι μεμβράνες των κυττάρων, δεν θα μπορούσαν να συντεθούν ορμόνες, δεν θα μπορούσε να γίνει ομαλά η πέψη των τροφών. Για τον λόγο αυτό, η χοληστερόλη είναι ένα μόριο το οποίο συντίθεται από τον οργανισμό μέσω συγκεκριμένων μεταβολικών μονοπατιών. Σημαντικό ποσό της χοληστερόλης που κυκλοφορεί στο πλάσμα του αίματος προσλαμβάνεται από τις τροφές. Η διατήρηση του ισοζυγίου της χοληστερόλης στον ανθρώπινο οργανισμό εξασφαλίζει και την καλή λειτουργία του.
Όταν το ισοζύγιο διαταραχθεί, δημιουργούνται μια σειρά προβλημάτων με κορυφαίο τις καρδιοπάθειες. Στα παιδιά και τους εφήβους, ως φυσιολογική τιμή χοληστερόλης θεωρείται η κάτω των 170mg/dl, ενώ η άνω των 200mg/dl εκτιμάται ως υψηλή.
Καθώς η συμβολή της διατροφής, στα επίπεδα της χοληστερόλης είναι καθοριστική, οι ειδικοί συνιστούν ταυτόχρονα με την άθληση και την διατήρηση του σωματικού βάρους στα σωστά επίπεδα, μια διατροφή η οποία προφυλάσσει από την αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα των παιδιών.
Στοιχεία από την αναφορά αμερικανών ειδημόνων σχετικά με τα επίπεδα Χοληστερόλης στο αίμα παιδιών και εφήβων. (Η αναφορά προέρχεται από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ, Public Health Service, National Institutes of Health)
• Πληθώρα επιστημονικών εργασιών κατέδειξε ότι η στεφανιαία νόσος και η αθυρομάτωση αρχίζουν να αναπτύσσονται από την παιδική ή εφηβική ηλικία.
• Τα επίπεδα της ολικής, αλλά και της καλής και κακής χοληστερόλης στο αίμα είναι ανάλογα με την έκταση των πρώιμων αθυρωματικών πλακών σε παιδιά και εφήβους.
• Συνήθως τα παιδιά που εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο πλάσμα, προέρχονται από οικογένειες με αντίστοιχο ιστορικό. Αυτό αποδίδεται τόσο σε γενετικούς παράγοντες, όσο και στο γεγονός ότι το διατροφικό περιβάλλον είναι κοινό για όλη την οικογένεια.
• Τα παιδιά και οι έφηβοι με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο πλάσμα, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό να γίνουν ενήλικες με προβλήματα αυξημένης χοληστερόλης και με ότι αυτό συνεπάγεται.
Προκειμένου να μειωθούν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα των παιδιών και των εφήβων οι αμερικανοί ειδήμονες συνιστούν μια διττή στρατηγική η οποία συνίσταται αφενός στην πρόληψη του φαινομένου των αυξημένων επιπέδων χοληστερόλης στον γενικό πληθυσμό και αφετέρου σε κάθε άτομο χωριστά.
Ειδικότερα, μια σειρά διατροφικών συστάσεων στοχεύει στην διατήρηση των επιπέδων χοληστερόλης των παιδιών και εφήβων στα κανονικά επίπεδα. Σύμφωνα με αυτές:
• Η θρεπτική επάρκεια επιτυγχάνεται με την λήψη μεγάλης ποικιλίας τροφών
• Η ενέργεια (σε θερμίδες) που λαμβάνεται από τις τροφές πρέπει να είναι επαρκής για την υποστήριξη της ανάπτυξης των παιδιών και τη διατήρηση του βάρους τους στο σωστό επίπεδο
• Οι συνιστώμενες λιπαρών τροφών είναι οι εξής: Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα δεν πρέπει να ξεπερνούν το 10% των θερμίδων που καταναλώνονται, το σύνολο του λίπους δεν πρέπει να ξεπερνά το 30% των θερμίδων και η χοληστερόλη η οποία λαμβάνεται από την διατροφή δεν πρέπει να ξεπερνά τα 300 mg την ημέρα.
Σε προσωπικό επίπεδο, οι ειδικοί συνιστούν την εξέταση των επιπέδων της χοληστερόλης στο αίμα των παιδιών που προέρχονται από οικογένειες με ιστορικό τόσο σε αυξημένη χοληστερόλη, όσο και σε καρδιοπάθειες, προκειμένου να διαγιγνώσκονται νωρίς τα προβλήματα και να λαμβάνονται μέτρα αντιμετώπισής τους.